De Sponstuin: Waterbeheer en het Belang van de Wadi

Door dat er erg veel verharding is zorgt dit voor problemen zoals wateroverlast en het snel uitdrogen van de bodem. Sinds en namelijk de sponstuin, waarin natuurlijke processen worden nagebootst om water vast te houden en te laten infiltreren in de bodem. Een belangrijk element in deze aanpak is de wadi, een effectieve en milieuvriendelijke methode om water te bergen en te beheren.

Wat is een sponstuin?

Een sponstuin is een tuinontwerp dat gericht is op het optimaal benutten van regenwater. Het idee is om de tuin zo in te richten dat het water wordt vastgehouden en geleidelijk in de grond wordt opgenomen, in plaats van snel af te voeren naar het riool. Net als een spons, absorbeert de bodem in een sponstuin het water, wat helpt om zowel overstromingen als droogteperiodes te beheersen.

Voordelen van een sponstuin:

• Wateropslag: Door water vast te houden in de bodem, blijft er meer water beschikbaar tijdens droge periodes.
• Biodiversiteit: Een goed ontworpen sponstuin trekt allerlei soorten planten en dieren aan, wat de biodiversiteit bevordert.
• Vermindering van overstromingen: Door het water op te slaan en langzaam af te voeren, helpt een sponstuin overstromingen in de omgeving te voorkomen.

Rol van de wadi in een sponstuin

Een belangrijk onderdeel van een sponstuin is de wadi. Een wadi is een laagte of greppel die speciaal is ontworpen om water op te vangen en te laten infiltreren in de bodem. In natuurlijke omgevingen zijn wadi's droog gedurende het grootste deel van het jaar, maar ze vullen zich met water tijdens regenbuien. In de context van een tuinomgevingen werkt een wadi op een vergelijkbare manier.

Hoe werkt een wadi?

Een wadi is vaak gevuld met een laag grind of ander doorlatend materiaal en wordt beplant met waterminnende planten die het overtollige water helpen vasthouden en verdampen. Wanneer het regent, stroomt het water naar de wadi, waar het langzaam de bodem in zakt. Dit voorkomt dat het water direct naar het riool stroomt en overbelasting veroorzaakt. In plaats daarvan wordt het water opgeslagen en geleidelijk afgegeven aan het grondwater, waardoor de grond vochtig blijft en planten beter kunnen groeien.

Voordelen van een wadi:

• Waterinfiltratie: Een wadi bevordert de infiltratie van water in de bodem, wat essentieel is voor het aanvullen van het grondwaterpeil.
• Ecologisch beheer: Wadi's ondersteunen de lokale ecologie door een habitat te creëren voor verschillende planten en dieren.
• Esthetische waarde: Naast functionele voordelen, kunnen wadi's aantrekkelijk worden ontworpen en bijdragen aan de visuele schoonheid van de tuin.

Het ontwerpen van een wadi

Het aanleggen van een wadi in je tuin vereist enige planning. Hier zijn enkele stappen om te overwegen:

1. Plaatsbepaling: Kies een plek in de tuin waar water van nature naartoe stroomt, zoals de laagste punten. Zorg ervoor dat de wadi niet te dicht bij de fundering van het huis wordt geplaatst om risico's op wateroverlast te minimaliseren.

2. Grondvoorbereiding: Graaf een greppel of laagte met een zachte helling, zodat het water geleidelijk de wadi in kan stromen. De diepte kan variëren, afhankelijk van de hoeveelheid water die je wilt opvangen.

3. Vulling: Vul de wadi met grind, zand of ander doorlatend materiaal. Dit helpt het water snel te laten doorsijpelen zonder plassen te vormen.

4. Beplanting: Kies voor inheemse water minnende planten zoals riet, lisdodde, of moerasvergeet-mij-nietje. Deze planten helpen niet alleen bij het vasthouden van water, maar voegen ook schoonheid toe aan de tuin en trekken dieren zoals vogels en insecten aan.

5. Onderhoud: Een wadi vereist weinig onderhoud, maar het is belangrijk om de beplanting in de gaten te houden en af en toe te controleren of het infiltratiesysteem goed werkt.

6. Wel zichtbaar water: Er zijn ook mensen die graag nog wat water zien. Je kan in het laagste gedeelte wan je wadi ook een EPDM membraan aanbrengen. Op die manier ontstaat er eigenlijk een poeltje met meer permanent leven. Als het regent vult de poel zich en  sijpelt het overtollige water langzaam in de grond. Zo een opstelling is waardevoller voor de natuur. Er kunnen meer soorten planten in en dieren zoals libellen en salamanders kunnen zich permanent gaan vestigen.

De sponstuin en de wadi zijn uitstekende voorbeelden van hoe natuurlijke processen kunnen worden geïntegreerd in ons dagelijks leven om beter om te gaan met de gevolgen van klimaatverandering. Door regenwater vast te houden en geleidelijk in de bodem te laten infiltreren, dragen ze bij aan het voorkomen van overstromingen en het verbeteren van de biodiversiteit. Of je nu een kleine tuin hebt of betrokken bent bij stedelijke planning, het implementeren van een wadi kan een grote stap zijn naar een duurzamere en veerkrachtigere omgeving.